Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:
- narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,
- naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,
- powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
- ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
- istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej (art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1249 i z 2023 r. poz. 289, 535)
Wyróżnia się 4 podstawowe formy przemocy domowej:
- Przemoc fizyczną – sprawca narusza nietykalność cielesną drugiej osoby. Bije ją, kopie, szarpie, policzkuje, dusi, popycha, krępuje, ciągnie za włosy, szturcha i inne.
- Przemoc psychiczną – sprawca narusza godność osobistą ofiary. Do najczęstszych form przemocy należy; izolowanie, wyzywanie, ośmieszanie, grożenie, krytykowanie, poniżanie, zastraszanie, szantażowanie (np. zabraniem dzieci, samobójstwem), nękanie, śledzenie, stawianie zakazów (np. wychodzenia z domu, kontaktowania się z rodziną, przyjaciółmi) inne.
- Przemoc seksualną – sprawca narusza sferę seksualną ofiary, tzn. siłą lub groźbami zmusza do współżycia, gwałci lub nakłania do innych praktyk seksualnych wbrew jej woli i inne.
- Przemoc ekonomiczną – sprawca narusza własność ofiary lub ją zaniedbuje. Przemoc tego typu obejmuje takie zachowania jak: okradanie, zabieranie pieniędzy, dokumentów, zaciąganie pożyczek na wspólne konto bez wiedzy lub pozwolenia drugiej osoby, zmuszanie do spłacania długów, niezaspokajanie potrzeb materialnych, celowe niszczenie rzeczy osobistych, demolowanie mieszkania, wynoszenie sprzętów domowych oraz ich sprzedawanie, niełożenie na utrzymanie osób, wobec których istnieje taki obowiązek, wyprzedawanie wspólnego majątku bez wcześniejszego uzgodnienia i inne.
CYKL PRZEMOCY
Zjawisko przemocy charakteryzuje się cyklicznością następowania po sobie określonych faz.
Faza narastania napięcia charakteryzuje się wzrostem napięcia i agresji u sprawcy. Każdy drobiazg wywołuje jego złość, poirytowanie, sprawca prowokuje kłótnie i staje się coraz bardziej niebezpieczny. Natomiast ofiara stara się opanować sytuację, próbuje uspokoić sprawcę, spełnia jego wszystkie zachcianki i dokładnie wywiązuje się ze swoich obowiązków. Zdarza się, że w momencie, gdy napięcie staje się nie do zniesienia, ofiara sama wywołuje awanturę, żeby „mieć to już za sobą”.
Faza gwałtownej (tzw. ostrej) przemocy charakteryzuje się wybuchem agresji u sprawcy. Wybuch wywołuje najczęściej jakiś drobiazg. Sprawca staje się gwałtowny, niebezpieczny, traci kontrolę nad zachowaniem. Poza przemocą fizyczną używa również innych jej form. Skutki użytej przemocy mogą być różne np. uszkodzenie ciała, pobicie, zranienie. Po zakończeniu wybuchu agresji ofiara jest w stanie szoku, odczuwa wstyd, przerażenie, bezsilność. W tej fazie ofiara najczęściej szuka pomocy, zaczyna kontaktować się z instytucjami, próbuje przerwać mechanizm przemocy.
Faza miodowego miesiąca charakteryzuje się skruchą ze strony sprawcy. Sprawca stara się znaleźć jakieś wytłumaczenie dla tego, co zrobił. Obiecuje, że nigdy się to nie powtórzy. Swoim postępowaniem próbuje zdobyć przebaczenie i ponowne zaufanie ofiary. Pod wpływem zapewnień sprawcy oraz zmiany jego postępowania, ofiara zaczyna wierzyć w jego przemianę i jednorazowy charakter przemocy. Sprawca czuje się bezkarnie oraz utwierdza się w przekonaniu, że następnym razem również uzyska przebaczenie. Faza ta kończy się najczęściej kolejnym narastaniem napięcia. Największym zagrożeniem fazy miodowego miesiąca jest fakt, że przemoc w kolejnym cyklu najczęściej jest gwałtowniejsza i bardziej brutalna.
PAMIĘTAJ!!!
Przemocy nie można ignorować.
Jej milczące akceptowanie szkodzi Tobie i Twoim najbliższym, a także udowadnia sprawcy, że może czuć się bezkarny.
Nie pozwalaj na to. Jeśli podejrzewasz, że komuś może dziać się krzywda, nie pozostawiaj tej osoby samej sobie.
Jest wiele możliwości pomocy.
Twoje zaniechanie wpływa na wszystkich, sprawiając, że wiele osób cierpi w samotności i nikt nie ma odwagi im pomóc.
Nie bójmy się mówić o tym problemie.
Nasze czyny mogą stać się przykładem dla innych osób.
ZGŁOŚ SIĘ PO POMOC!!!
Instytucje zajmujące się problemem przemocy w rodzinie na terenie gminy Strzyżów, z których możesz skorzystać i się do nich zwrócić::
- Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Strzyżowie – tel. 17 2761 109 lub 695 077 532
- Policja – tel. 47 82 25 399 lub 997, Prokuratura – tel. 17 2761 067
- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Strzyżowie – tel. 17 2765 034
- Sąd Rejonowy w Strzyżowie – tel. 17 276800
- Zespół Opieki Zdrowotnej w Strzyżowie – tel. 172761107
- Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – tel. 733 401 411
Osobie dotkniętej przemocą domową udziela się bezpłatnej pomocy, w szczególności w formie:
- uzyskania pomocy, w szczególności psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej oraz wsparcia, w tym o instytucjach i podmiotach świadczących specjalistyczną pomoc na rzecz osób doznających przemocy domowej,
- interwencji kryzysowej i wsparcia,
- ochrony przed dalszym krzywdzeniem, przez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się i zbliżania się do osoby pokrzywdzonej,
- zapewnienia osobie doznającej przemocy domowej bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla osób doznających przemocy domowej,
- badania lekarskiego w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy domowej oraz wydania zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie (…)
Podejmowanie interwencji w sytuacji wystąpienia przemocy domowej odbywa się w oparciu
o procedurę Niebieskie Karty